منظور از صدای موتور خودرو و انواع آن

منظور از صدای موتور، هر نوع صدای ناخوشایندی از قبیل، زوزه کشیدن، تق تق کردن، تاپ تاپ کردن و سوت کشیدن است.

لرزش سرعت پایین و بالای خودرو چیست؟

صدای غالباً با لرزش و بد کار کردن همراه است، منظور از لرزش، تکان های با فرکانس بالاست که غالباً فقط در سرعت های خاص حس یا شنیده می شود، لرزشی که در سرعت کمتر از ۸۰ کیلومتر در ساعت رخ دهد، لرزش سرعت پایین نام دارد. لرزشی که در بالاتر از این سرعت رخ دهد ، لرزش سرعت بالا می باشد. یکی از منابع احتمالی لرزش، درست مجزا نشدن سیستم تخلیه و اگزوز از بدنه خودرو است.

صداهای موتور زوزه کشیدن چه هنگام به وجود می آید؟

یکی دیگر از صداهای مربوط به موتور زوزه کشیدن است. این صدا زوزه ای است که حین کم گاز دادن به ازای دور موتور خاص یا مقدار مشخصی بازشدگی دریچه گاز به وجود می آید. این صدا معمولاً در سرعت های بین ۴۰ تا ۸۰ کیلومتر در ساعت شنیده می شود.

علت ایجاد صداهای موتور زوزه کشیدن

علت ایجاد این صدا غالباً خرابی دسته موتورها، ملحقات موتور یا اجزای سیستم تخلیه است. اگر مشخص شود کدام قطعات یا وسایل در ایجاد صدا نقش دارند و صدا در چه وضعیتی ایجاد می شود، آسان تر می توان علت ایجاد صدا را یافت. بعضی از صداها در موتور زیاد مهم نیستند ولی بعضی صداها نشانه مشکلات جدی اند که باید فوری به آنها توجه کرد تا موتور به طور جدی صدمه نبیند.

با گوش دادن به صدای موتور عیب آن را بیابید

گاهی با گوش دادن به صدای موتور می توان فهمید که چه عیبی پیدا کرده است. نوک میله مخصوص را همراه با گوشی آن روی قطعات مختلف بگذارید، به این ترتیب صداهای غیر عادی را آسان تر می توان آشکار سازی کرد. نوک میله یا گوشی را جابه جا کنید تا بفهمید صدا در کجا بلندتر است، با این وسیله به آسانی می توانید منبع ایجاد صدا یا علت آن را دریابید.

هشدار در هنگام گوش داده به صدای موتور

وقتی با میله گوشی به کشف منبع صدا مشغولید مراقب تسمه پروانه و پروانه باشید.

صدای سوپاپ و تایپیت و علت ایجاد آن

صدا تلق تلق منظمی است که در دوره های پایین موتور شنیده می شود و ممکن است در دوره های بالاتر به گوش نرسد. علت این صدا معمولاً خلاصی اضافی سوپاپ یا خرابی تایپیپ روغنی یا اتوماتیک است.

برای بررسی، فیلتری را بین ساق سوپاپ و انگشتی فرو ببرید، اگر با این کار، صدا کاهش یافت، علت خلاصی بیش از اندازه بوده است بنابراین باید خلاصی را تنظیم کنید. اگر با این کار صدا تغییری نکرد، علت آن ساییدگی سطح تاپیپ یا ناصافی بادامک است.

علل دیگر ایجاد این صدا عبارتند از: لق بودن تاپیپ ها و ضعیف بودن غنر سوپاپ، گاهی پس از روشن شدن موتور، یا بعد از گرم شدن آن، صای تاپیپ قطع می شود. برای جلوگیری از ایجاد این صدا تاپیپ های معیوب را عوض کنید.

صداهای انفجار

هنگام بالا رفتن از سربالایی، بعضی از صداهای انفجار را می توان عادی تلقی کرد اما اگر انفجار بیش از اندازه رخ دهد به موتور صدمه می زند.

صدای شاتون

معمولاً صدای کوبش یا تق تق سبک است، این صدا بیشتر هنگامی احساس می شود که موتور نه در حال شتاب گرفتن است و نه در حال کاهش سرعت. فرسودگی یاتاقان متحرک، نامیزانی شاتون یا کمبود روغن ممکن است عامل صدا کردن شاتون باشد. برای یافتن شاتونی که صدا می کند، باید آزمون بالانس سیلندر را انجام دهید و وایرها را یکی یکی قطع کنید. وقتی وایر مربوط به سیلندری که شاتون آن صدا می کند، قطع شود، صدا کاهش خواهد یافت.

صدای گژنپین

صدای گژنپین شبیه صدای سوپاپ و تاپیت است اما طنین خشک و دوگانه ای دارد. این صدا در دور آرام وقتی جرقه آوانس است، واضح تر شنیده می شود. علل آن عبارتند از: فرسوگی یا لقی گژنپین، ساییدگی بوش گژنپین یا کمبود روغن. در بعضی از موتورها وقتی سرعت خودرو به ۴۸ کیلومتر در ساعت می رسد، این صدا بهتر شنیده می شود. در بعضی موتورها می توان با روشن گذاشتن موتور در دور آرام و آوانس کردن جرقه، مشکل را به خوبی بررسی کرد. در این حالت باید وایرها را یکی یکی قطع کنید. وقتی شمع سیلندری که گژنپین آن صدا می کند، قطع شود، صدا کاهش می یابد.

صدا رینگ پیستون

صدای رینگ پیستون شبیه صدای سوپاپ و تاپیپ است اما صدای رینگ در هنگام شتاب گیری موتور بلندرتر می باشد. کم بودن کشیدگی رینگ، شکستگی یا ساییدگی رینگ ها و ساییدگی جدار سیلندر می تواند سبب ایجاد این نوع صدا شود. یکی از آزمون های رایج، باز کردن شمع ها و ریختن یک قاشق غذاخودری ( ۱۵ سی سی ) روغن موتور در هر سیلندر است. سپس باید موتور را چند دور بگردانید تا روغن از کنار رینگ ها عبور کند و بعد از آن شمع ها را ببندید و موتور را روشن کنید. اگر صدا کاهش یافت، احتمالاً رینگ ها خراب است. آزمون های نشت و تراکم سیلندر نیز می توانند به یافتن عیب کمک کند.

زدن پیستون

در نتیجه زدن پیستون صدایی خفه، بر طنین و زنگدار به گوش می سد. این صدا در نتیجه نوسان پیستون در سیلندر ایجاد می شود. اگر پیستون فقط وقتی که موتور سرد است بزند، زیاد مهم نیست. زدن پیستون نشانه نیاز موتور به تعمیر است.

علل زدن پیستون عبارتند از: کافی نبودن روغن، ساییدگی جدا سیلندرها، ساییدگی پیستون ها یا شکستگی دامنه پیستون، خلاصی اضافی بین پیستون و حجدار سیلندر خمیدگی شاتون ها.

زدن یاتاقان

در نتیجه این عیب صدایی سنگین و خشک و گوشخراش به گوش می رسد این صدا وقتی محسوس تر است که موتور زیر بار زیاد یا در حال شتاب گیری ، به ویژه در حالت سرد باشد. وقتی این صدا منظم و بیشتر شبیه غرش است، احتمالاً از ساییدگی یاتاقان های ثابت ناشی می شود. ساییدگی یاتاقان های متحرک صدای تق تق و مشخص تری ایجاد می کند. هر گاه بغل یاتاقانی میل لنگ ساییده شده باشد صدایی ایجاد می کند که نامنظم و تیزتر است. اگر بغل یاتاقانی خیلی خراب باشد، هر بار که کلاچ بگیرید ( در خودروهایی که جعبه دنده دستی دارند) یا کلاچ را رها کنید، صدا می کند.

صداهای متفرقه

صداهای دیکر، از شل نصب کردن ملحقات موتور مانند دینام، استارت ف بوق، منیفولد، چرخ لنگر، پولی سر میل لنگ و سینی کارتر ناشی می شوند. کلاچ، جعبه دنده، دیفرانسیل، میل گاردان، پلوس ها و میل محرک نیز ممکن است صداهای مختلف ایجاد کنند.

موتور صدای ” تک تک ” می دهد ( موتور می زند ) :

این صدا شبیه به صدای برخورد اشیاء فلزی به یکدیگر است و از بالای موتور شنیده می شود و با گاز دادن و زیاد شدن دور موتور، صدا کم تر می شود و ناشی از یک یا چند عامل زیر می باشد: پیش اشتغال یا احتراق زودرس یعنی سوختن پیش از موعد مخلوط هوا و بنزین در سیلندر – آوانس زیاد که آ نرا زدن دلکو نیز می گویند – استفاده از سوخت خیلی ضعیف ( مصرف بنزین معمولی به جای سوپر ) – شمع نامناسب ( از نظر معیوب بودن و یا شمع سرد و شمع گرم ) – گرم کردن زیاده از حد موتور در اثر جرک گرفتگی و کثیف شدن رادیاتور .

موتور می کوبد:

این صدا از قسمت بالای موتور شنیده می شود ولی از صدای تک تک موتور گنگ تر است و معمولاً زمانی شنیده می شود که موتور احتیاج به آخرین قدرت خود دارد، یعنی موتور گرم و دارای سرنشین کامل بوده و اتومبیل سنگین است و یا اینکه از سر بالایی بالا می رود و بایستی پدال گاز را تا انتها فشار داد. کاری که باید انجام داد – فشار گاز را کم کنید، دلکو را تنظیم و آوانس خوکار آنرا بررسی و میزان نمائید. ممکن است سر سیلندر جرم گرفته و احتیاج به جرم زدایی داشته باشد. ضمناً شمع باید از نوع مناسب ( سرد و یا گرم ) باشد.

یاتاقان می زند :

در صورتیکه موتور یاتاقان زده باشد معمولاً در دور آرام صدایی نداشته ولی با گاز دادن ( کم یا زیادکردن گاز ) صدا مشخص می شود. برای آزمایش به موتور گاز داده و به صدای یاتاقان گوش دهید. اگر صدای تق تق تق … دهد نشانه یاتاقان زدن است و از قسمت پایین موتور شنیده می شود و صدای خفه فلز به فلز است و بیشتر در حالات زیر اتفاق می افتد: وقتی موتور سرد است ، در سرعت زیاد، موقع گاز دادن و یا در سربالایی وقتی به موتور فشار می آید.

سوپاپ می زند ( صدای چکشک سوپاپ ):

زدن سوپاپ بر اثر خوردگی تپت بوده و صدای چیک، چیک، چیک .. یعنی شبیه صدای جغجغه آچار بوکس از زیر کاپوت شنیده می شود. این صدا در دور آرام موتور و یا وقتی موتور را در حالت خلاص گاز می دهیم، شنیده می شود.

پیستون ها صدای ” جغ جغ ” می دهند:

صدایی خشک که در مواقعی سرد شنیده می شود، پس با گرم شدن موتور رفته رفته کاهش یافته و به کلی از بین می رود. ممکن است گژن پین ها ( محورهای پیستون ) ضمن حرکت های بالا و پایین پیستون ها صدای خشک و فلز به فلز ایجاد کنند و این در حالی اتفاق می افتد که گژن گین لاغز شده و یا بوش پیستون جا باز کرده باشد. وقتی دور موتور پایین است این صدا قابل شنیدن می باشد. صدای وت از زیر کاپ.ت شنیده می شود. اگر تسمه پروانه شل و یا خیلی خشک باشد وقتی ناگهان گاز دهیم صدای سوت شنیده خواهد شد.

صدا در لوله اگزوز :

گاهی اوقات صدای شبیه انفجار، تیر و ترقه از اتومبیل یا موتورسیکلت های عبوری شنیده می شود اگر این صدا در موقع کم کردن گاز نیز شنیده شود ممکن است به علت وجود سوراخ در سیستم اگزوز باشد. علت دیگر تنظیم ناقص دور آرام موتور است یعنی هوا کمتر از ح لازم به کاربراتور می رسد. چنانچه این صدا هنگام گاز دادن و زیاد کردن دور موتور ایجاد شود، احتمال دارد در اثر نامیزانی آوانس دلکو ، جرم گرفتن و یا از کار افتادن یکی از شمع ها باشد که این پدیده بعد از استفاده طولانی از خودرو در داخل شهر پیش می آید ضمناً ممکن است یکی از سوپاپ های گاز صدمه دیده و خوب عمل نکند و گاز بنزین وارد منبع اگزوز شده و منفجر گردد.

استارتر صدا می دهد :

هنگام روشن کردن اتومبیل وقتی سوئیچ را می گردانید صدای ” خرت – خرت ” شبیه تراشیدن چوب به گوش می رسد. ممکن است ان صدا ناشی از نصب نادرست استارتر باشد یعنی با پوسته فلاویل درست در یک خط قرار نگرفته و یا اینکه دنده های پینتون معروف به دنده استارت و یا دنده های فلایویل سائیده شده اند.

کلاچ صدا می دهد :

اگر هنگام بالا آمدن پدال گلاچ صدای تیز و شدید و به هم خورن دو شیو شنیده شود، اشکال از بازویی صفحه کلاچ و یا از بلبرینگ آن است که یا خوب روغنکاری نشده و یا اینکه سائیده شده است.

جعبه دنده و یا دیفرانسیل زوزه می کشد :

در موتور جعبه دنده این صدا در دور آرام موتور شنیده می شود اما وقتی کلاچ بگیرید قطع می گردد. این صدا در اثر کمبود روغن جعبه دنده، سائیدگی و یا خراب شدن بلبرینگ ها می باشد. در خصوص زوزه دیفرانسیل که بیشتر در خودروهای قدیمی شنیده می شود، وقتی در سرعت بالا و دنده آخر پا را از روی پدال گاز برمی دارد زوزه شنیده می شود که مثل جعبه دنده نشانه کمبود روغن در دیفرانسیل و یا سائیدگی قطعات داخل آن در اثر کارکرد چندین ساله است.

گاردان صدا می دهد :

این صدا در اتومبیل های دیفرانسل جلو که قوه محرکه روی چرخهای جلو است، شنیده می شود و معمولاً سرپیچ ها صدای ” کلیک – کلیک … ” به گوش می رسد. فرکانس این صدا معادل سرعت دورانی چرخ ها بوده و از میل گاردان کوچک از سوی چرخی به گوش می رسد که زیاد گشاد کرده باشد و بایستی هر چه زودتر تعویض گردد. چنانچه صدا از سوی جعبه دنده باشد که فرسودگی پیدا کرده است، نوع صدا فرق می کند و در این صورت لرزش هایی در دسته دنده احساس می شود.

چرخ ها صدای ” خِر خِر ” می دهد:

این صدا فقط هنگام حرکت و در محل آرام و سکوت به گوش می رسد. تشخیص صدا مشکل است و برای پی بردن به آن باید اتومبیل را در یک جاده خلوت در دنده خلاص و موتور خاموش به حرکت در آورد و به صدا گوش داد.